WYBORY – PO CO KOMU TEN BLOCKCHAIN?

„Aby wybory nie mogły zostać sfałszowane! już dziś opozycja powinna przygotować ustawę o nowym systemie wyborczym opartym na blockchain„

Odbyły się wybory w Polsce. Całe to zamieszanie skłoniło do głębokiej refleksji nad funkcjonującym w Polsce systemem wyborczym.  Rozwiązania typu blockchain doskonale rozwiązują problemy związane z ogólnie pojętym zaufaniem do organów państwowych i jest to wręcz doskonały przykład wykorzystania tej technologii w praktyce na poziomie instytucji państwowych.

Nasz świat jest coraz bardziej zanurzony w technologii i jasne jest , że głosowanie w wyborach online  jest czymś , co z pewnością nastąpi w przyszłości . Pozostają pewne pytania , takie jak: kiedy tego typu rozwiązania zostaną wdrożone, jaka będzie ochrona prywatności wyborców oraz jak system zostanie zabezpieczony?

SYSTEM WYBORCZY W POLSCE 

System wyborczy w Polsce, tak jak w większości państw demokratycznych, opiera się na zasadach zawartych w konstytucji. Jest tak napisany, by gwarantował uczciwe przeprowadzenie wyborów i wyłonienie w nich reprezentantów, których wskażą obywatele. 

W Polsce organem nadzorującym wybory jest Państwowa Komisja Wyborcza. Skład , kompetencje  czy też sposób powoływania komisji zmieniał się wielokrotnie na przestrzeni ostatniego stulecia.  Państwowa komisja wyborcza w obecnym kształcie organizacyjnym została powołana zgodnie ustawą ( info w linku)

https://pkw.gov.pl/prawo-wyborcze/konstytucja-rzeczypospolitej-polskiej

 Wybory w Polsce przeprowadzane są w sposób stacjonarny i korespondencyjny tzn każda osoba mająca uprawnia do oddania swojego głosu musi stawić się osobiście w lokalu wyborczym z ważnym dokumentem tożsamości lub zagłosować w systemie korespondencyjnym.  Swoich kandydatów wybieramy zaznaczając ich nazwiska na wybranych listach. 

Głosy liczone są ręcznie, a wyniki – też ręcznie – zapisywane w projekcie protokołu głosowania: głosy ważne i ile dostały partie, ile konkretni kandydaci. Dane te zostają wprowadzone do jednej z aplikacji wchodzących w skład Systemu Wsparcia Organów Wyborczych. Oprogramowanie sprawdzi, czy ustalone przez komisję liczby mają matematyczny sens. Na przykład, czy liczba głosów oddanych na poszczególne partie nie przekracza liczby ważnych głosów oddanych w danej komisji.

TRENDY ŚWIATOWE W WYBORACH

Mogłoby się wydawać iż głosowanie typu elektronicznego – przez internet to powszechny standard w wysoko rozwiniętych krajach Europy i na świecie. Nic bardziej mylnego. Na 28 krajów Unii Europejskiej, zarówno w jej zachodniej, jak i wschodniej części, jakakolwiek forma głosowania elektronicznego jest dostępna tylko w trzech. Są to Belgia, Estonia i Francja. Taką możliwość mieli obywatele Bułgarii, jednak dane pochodzą z 2017 roku. Rok wcześniej odbyło się tam referendum, w którym Bułgarzy opowiedzieli się „za” takim rozwiązaniem. W grudniu 2018 roku bułgarski minister sprawiedliwości Danaił Kiriłow ogłosił jednak, że z obawy o bezpieczeństwo prowadzenia takiego sposobu głosowania rząd wycofa się z tego pomysłu.

Wychodząc poza Europę, warto jeszcze przyjrzeć się sposobom głosowania w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. W Ameryce systemy głosowania są zróżnicowane w oparciu o konkretne stany. Większość z nich można jednak zakwalifikować jako głosowanie elektroniczne. Kanadyjski podział administracyjny na prowincje również skutkuje brakiem jednego spójnego systemu oddawania głosów w różnych typach wyborów. W kraju dopuszcza się różne formy głosowania elektronicznego, ale rozróżnienie następuje w oparciu o prowincje i rodzaj wyborów.

PROBLEMY OBECNYCH SYSTEMÓW WYBORCZYCH

Zarówno głosując stacjonarnie jak i wykorzystując tak zwany e-voting możemy napotkać  pewne niedogodności z tym związane. 

Wydaje się, iż największą zmorą współczesnego stacjonarnego systemu wyborczego jest obniżona frekwencja wyborcza. Korki do lokalu wyborczego, kolejki do  urny, brak czasu czy też zwykłe lenistwo powodują, iż wiele osób nie decyduje się wziąć udziału w wyborach. Pod tymi względami system e- votingu wydaje się być o wiele bardziej efektywny. Gdyby obywatel mógł przeznaczyć 5-10 minut na wzięcie udziału w głosowaniu, zdecydowanie chętniej podjął to działanie. Kolejna  sprawa to koszty związane z przeprowadzeniem wyborów. Wynajem lokali, zatrudnienie osób liczących głosy, wydruk list itp to wiele wydanych milionów złotych. System ten jest po prostu o wiele droższy od e-votingu.

Jednym ze sposobów na zachęcenie „leniwych” wyborców może być głosowanie przez internet. E-voting jednak również nie jest doskonały.  Choć propozycje pojawiają się od lat, nie zanosi się na to, by pomysł w Polsce zrealizowano. Dlaczego? Według ekspertów tego typu głosowania są bardzo podatne na nadużycia, zarówno na ataki z zewnątrz jak i manipulacje wewnątrz.  Tego typu system zmagały się prawdopodobnie z wieloma atakami hakerskimi. Argumenty te jednak dla wielu nie są przekonujące. Pojawiają się także głosy, że skoro coraz więcej spraw załatwiamy przez internet – w tym te związane z pieniędzmi – to i e-wybory powinny być możliwe. Internetowa bankowość jest dziś bezpieczna, więc głosowanie również musi dać się ochronić. 

Wydaje się, iż na dzień dzisiejszy system e- votingu musi stanowić jedynie uzupełnienie stacjonarnego typu a wynika to choćby z faktu, iż nie każdy obywatel byłby wstanie obsłużyć elektroniczny-internetowy system głosowania. Dotyczy to zwłaszcza osób będących w wieku emerytalnym. Konieczna byłaby szeroka akcja edukacyjna społeczeństwa.

WYBORY – PO CO KOMU TEN BLOCKCHAIN?

Zbudowanie elektronicznego systemu głosowania spełniającego wymogi i wymagania prawne ustawodawców  było i jest wyzwaniem od dłuższego czasu. Księga rozproszona jest wielkim postępem technologicznym w świecie. Blockchain oferuje nieskończone możliwości budowy wszelakich aplikacji, które pozwalają korzystać z globalnej ekonomii. Zastosowanie technologii blockchain w głosowaniu może rozwiązać większość problemów związanych z istniejącymi systemami wyborczymi.

Należy zwrócić uwagę, iż w tradycyjnych systemach głosowania mamy do czynienia z tradycyjną bazą danych utrzymywaną przez jedną organizację i ta organizacja ma całkowita kontrolę nad nią w tym możliwość manipulowania przechowywanymi danymi, cenzurowania danych lub nieuczciwego dodawania danych. W większości przypadków nie stanowi to problemu, ponieważ organizacja, która utrzymuje bazę danych, robi to na własną korzyść, a zatem nie ma motywu fałszowania zawartości bazy danych; istnieją jednak inne przypadki użycia, takie jak sieć finansowa czy wybory, w której przechowywane dane są zbyt wrażliwe, a motyw do manipulacji nimi jest zbyt kuszący, aby umożliwić dowolnej organizacji pełną kontrolę nad bazą danych. Nawet jeśli można zagwarantować, że odpowiedzialna organizacja nigdy nie wprowadzi oszukańczej zmiany w bazie danych (założenie, które dla wielu osób jest już zbyt wielkim pytaniem), nadal istnieje możliwość, że haker może się włamać i manipulować baza danych do własnych celów.

Najbardziej oczywistym sposobem na zapewnienie, że żadna pojedyncza jednostka nie może manipulować bazą danych, jest upublicznienie bazy danych i umożliwienie każdemu przechowywania nadmiarowej kopii bazy danych. W ten sposób wszyscy mogą być pewni, że ich kopia bazy danych jest nienaruszona, po prostu porównując ją z kopią wszystkich innych. Takie rozwiązanie oferuje nam właśnie blockchain.

Dodatkowo Blockchain zapewnia dodatkowe korzyści takie jak:

1.Ważność wyników. Wyniki głosowania zorganizowane przy użyciu technologii blockchain nie mogą zostać sfałszowane. Zawsze możesz sprawdzić, ile głosów zostało wydanych na początku głosowania, jak zostały one rozdzielone do portfeli i o której godzinie przeprowadzono transakcje.

2.Przejrzystość procesu. Blockchain zapewnia możliwość kontrolowania procesu głosowania, ponieważ każda zainteresowana osoba może wdrożyć węzeł z pełną kopią wszystkich danych i niezależnie analizować je na poziomie blockchain.

3.Anonimowość. Każdy uczestnik ma możliwość utworzenia pary kluczy publicznych i prywatnych na lokalnej maszynie i nikt poza nim nie będzie wiedział, że dany portfel należy do niego. Tak więc nikt nie może wiedzieć, jak głosował ten członek, z wyjątkiem przypadku, gdy sam członek deklaruje, że dany portfel należy do niego.

4.Szybkość przetwarzania danych. Głosowanie w mieście, regionie, kraju lub korporacji z biurami w różnych krajach może wiązać się ze znacznymi kosztami, a także trudnościami organizacyjnymi i przejściowymi stratami, zarówno w przypadku głosowania, jak i przetwarzania danych. Decentralizacja sprawi, że wyniki głosowania w całym kraju będą widoczne, pomimo faktu, że każdy region / miasto może obsługiwać własny węzeł systemowy do dystrybucji obciążeń.

Rozwój technologii i społeczeństwa popychają ludzkość do poszukiwania tańszych i bardziej niezawodnych metod głosowania. Zastosowanie technologii blockchain w głosowaniu może rozwiązać większość problemów związanych z istniejącymi systemami wyborczymi. Pomysł użycia blockchain w systemach do głosowania jest pytaniem, które odpowiada samo: blockchain pozwala zastąpić starożytną technologię głosowania, w której przekazano swój głos komuś za pomocą fizycznego obiektu (kulka określonego koloru, papierowa karta do głosowania itp.) , do przeniesienia tokena cyfrowego.

Poniższe prezentacje nie są najnowsze , ale dosyć dobrze opisują nowy świat cyfrowych możliwości . Czy blockchain jest rozwiązaniem dla głosowania przez internet? Co wybory mają wspólnego z blockchainem i tokenizacją? Okazuje się, że dużo. O tym i o możliwościach głosowania przez #blockchain rozmawialiśmy z chłopakami z IVoting. Jakie były wnioski? Sprawdźcie sami! Występują: IVoting, Rahim Blak, Sławek Zawadzki.

artykuł przygotował i opublikował Edward Gwoźdź